|
De vliegbrug.
(foto 0091) Opname van de vliegbrug aan de BB zijde van het eiland en een vrij zicht over het gehele vliegdek. Op de vliegbrug plaats voor de seiners. Aan de zijkant van de vliegbrug ontbreken hier de ‘stoplichten’.
(foto 3763) Kleurenopname van de vliegbrug met aan de zijkant nu wel aanwezig de ‘stoplichten’.
(foto 3777) Op deze foto is zowel de vliegbrug als de vliegcentrale zichtbaar. A. het verlichte mededelingenbord voor de ‘howda-operator’ waarop zichtbaar de informatie aan de hand waarvan de stoomdruk voor de katapult werd bepaald; B. de uitbouw van de vliegcentrale zodat men van binnenuit zicht had op het vliegdek; C. het mededelingenbord waarop o.a. zichtbaar de vliegtuignummers die naar boven kwamen of naar beneden moesten; D. de toegang vanaf het vliegdek naar het portaal waaraan ook de vliegcentrale was gelegen.
(foto 5155) Een opname van het vliegbrug interieur.
(foto 3132) Nogmaals het interieur van de vliegbrug waar ZKH Prins Bernhard in gesprek is met het hoofd vliegdienst, de kltz P. van Waart. Rechts op de foto zijn rechterhand de ltz 1 A.Bruinsma. (zie ook onder anekdotes het stukje ‘memories’).
De vliegcentrale.
Een goed gekozen naam want het stond centraal in de communicatie tussen de Vliegbrug, de Vliegdek officier, de Stoomdienst, de squadron Technische Dienst officieren, de Hangaar officier en de ABCD centrale.
(foto 2768) Zicht op het buitenbord waarop aangegeven welke vliegtuigen naar boven kwamen en/of welke naar de hangaar moesten. Rechts ervan de uitbouw van de vliegcentrale. Links boven het bord de omroep luispreker.
(foto 5185) Nogmaals de uitbouw van de vliegcentrale (1) en de stangen waaraan de ‘lashings’ werden bevestigd (2) en gereed voor gebruik.
'Oortjes' bestonden niet. Niemand was direct te bereiken. Er was de dekomroep en het op en afvoer schoolbord aan de dekzijde. En een open raam om zonodig door naar binnen te 'schreeuwen', als er een vraag was.
(foto 3346) Het buitenbord voor op en afvoer van de vliegtuigen, via de voorlift of achterlift. we zien hier dat de 160 naar boven moet en de 158 naar beneden met de voorlift. Rechts zien we dat met de achterlift naar boven komen de 170 en verder de Sikorsky 143. De gegevens op het bord worden hier ingevuld door Jan Visser.
(foto 3179) Jaap de Moor in het open raam met de microfoon in de hand voor een mededeling of oproep.
Slinger (inductie) telefoons met doorverbinding panelen waren van groot belang om iedereen aan elkaar te 'knopen'. De dekverlichting werd er bediend, er liepen stoomleidingen, hydraulische kranen, er was het opberg rek voor de 'toverstafjes', er was een scheeps-telegraaf-achtig instrument, nadrukkelijk aanwezig op ooghoogte, maar mij is ontschoten wat het was. Merkwaardig eigenlijk!
(foto 0161) Plattegrond deel eiland op het E-dek met daarin de plaats van de vliegcentrale naast het portaal in dit eiland.
(foto 4564) deel van het interieur van de vliegcentrale met zict op het vliegdek. Voor de centrale staat de crash-kraan geparkeerd.
(foto 4565) Opname ander deel van het interieur van de vliegcentrale.
In het midden stond een dubbele tafel van roestvrij staal, het bovenblad op borsthoogte.Daarin was de vliegdekomtrek exact geëtst met liften, heli-spots, parkeer lijnen enz. Op het onderste blad hetzelfde voor de hangar. Op beide interieurfoto's is om duistere redenen deze tafel niet meegenomen, terwijl die toch het hart van de centrale was.
Op de US vliegkampschepen worden deze tafels het “Ouiia-board” genoemd; dat is de heilige plank waarmee de Indianen-sjamaan vroeger met de Goden communiceerde. Zit wat in ....
Op de tafel wordt de werkelijkheid nagebootst met modelletjes op schaal, met vleugels en rotors ingeklapt dan wel uitgevouwen.
Ze klikken met een magneetje vast op de tafel, hebben hun eigen nummer en krijgen gekleurde magneetjes opgeplakt met bijzonderheden, zoals geladen wapentuig, in verband met brandbestrijding, of een tijdrovende technische handeling die op dek moest plaats vinden, zoals proefdraaien van een motor na onderhoud, of een probleem met het vleugelvouw-systeem.
Wie werd afgevoerd per lift werd op het hangaarblad geklikt, wie vloog werd op een vaste plek aan een stalen wand geplakt.
 |
Je kon er niet echt zitten, er werd 'gehangen'. In het begin stootte je je aan alles wat uit stak, vooral 's nachts. En er stak veel uit...
Het was er vaak druk, met echte pieken vlak na afschieten en oplanden.
Ook was het een echt 'all ranks' gebeuren. Men kwam vloekend of lachend binnen, verkleumd of zwetend.
VDO, Bootsman, Kwartiermeester, Vliegbrug officier, het maakte niet uit. Aanhoren, toelichten, planning aanpassen enz, en voor de inwendige mens een mok Marine 'koffie' of poeroet bij kou, en lem op hete dagen.
En natuurlijk snel een saffie, want 'rookverbod in moot 2' was al afgekondigd!
Er waren nog al wat oplopers, omdat de toegang van vliegdek naar het eiland er vlak naast was, een verdwaalde zee-officier, de meteoroloog omdat de meteo-hut in de buurt zat, en 's nachts tijdens NATO oefeningen de VLOP of VLAM, voor het geval geestelijke bijstand nodig zou zijn met vliegtuigen in de lucht.
Er kon een Kwartiermeester-marshaller glunderend van machtswellust binnen komen: " Ik heb die eigenwijze vlieger weer twee keer extra laten remmen, het is zó mooi als ze doen wat ik wil! "
Of Bootsman Dirk Borsboom kwam 's nachts, nog nahijgend, binnen vallen na een stormachtig parkeer gebeuren op het voordek.
"Gelukkig, ik ben weer de goeie kant opgewaaid", zei hij dan met een opgeluchte grijns. Ik begreep wat hij bedoelde.
Als co-piloot van de Squadron Commandant had ik 's nachts vaak, als de eerst gelande van een flight --rangen werken ook hier door-- op het voorste puntje van het dek moeten parkeren.
Rollend en stampend reed je dan naar de bootsman toe, tot waar je de rand van het dek vermoedde, zien kon je het al helemaal niet ....
Het was gespannen langzaam naar voren vorderen, gas en remmen samen doserend, wachtend op het stopsein van de Boots.
Ik vond dat maar niks, verder was nachtvliegen prima!
En Dirk Borsboom wist dat, we hadden het er eens over gehad.
"Goeie zaak boots", en we knikten naar elkaar.
Ik heb het maar één reis gedaan, najaar '67.
Middellandse Zee, veel drukte, niet alleen door smaldeel oefeningen, maar vooral ook door een niet aflatende stroom gasten aan boord.
Tegenwoordig zou dat een 'charme offensief' heten.
Een NOS filmploeg bij vertrek, de Vlag Officier MLD, Franse journalisten en Attaché, een Smaldeel-formatie-foto shoot, mét vliegen, en niet te vergeten:
ZKH, de Inspecteur Generaal! Maar natuurlijk!
We voeren bij de Franse kust, en dat is tussen Parijs en Kenya in, wisten wij veel...., tóen.
Rustige thuisvaart? Bijna. In Portsmouth stapte de Bevelhebber der Zeestrijdkrachten aan boord met in zijn kielzog een groep Hoofdredacteuren van de landelijke pers.
Kleinigheid na zo'n reis, toch?
Zonder uitzondering hebben ze een geolied vliegbedrijf kunnen aanschouwen, o.a. gesmeerd door deze dijk van een dek-ploeg!
Ik ben blij er onderdeel van te hebben uitgemaakt.
Tekst Jaap de Moor.
|
